Αταλάντη, 24 Μαρτίου 2021

Μήνυμα Δημάρχου Λοκρών για την 25^η Μαρτίου 2021 και τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση

Το 2021 εορτάζουμε τα 200 χρόνια από την έναρξη του αγώνα της εθνικής απελευθέρωσης. Η ελληνική επανάσταση που ξεκίνησε το 1821 και διήρκεσε μέχρι το 1829 είναι η αφετηρία της σύστασης του Νεότερου Ελληνικού Κράτους. Ήταν μια περίοδος γεμάτη αιματηρές μάχες, αλλά και λαμπρές στρατιωτικές προσωπικότητες.

Ο αγώνας για την αποτίναξη της οθωμανικής κυριαρχίας φαινόταν αρχικά άνισος και φαινομενικά καταδικασμένος σε αποτυχία. Η έντονη ανάγκη των Ελλήνων για ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία ήταν που οδήγησαν τελικά στη σύσταση του νεοελληνικού κράτους. Αν και οι πολιτικές συνθήκες της εποχής δεν επέτρεπαν την ανάπτυξη αυτονομιστικών κινημάτων στην Ευρώπη, η αφύπνιση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς επηρέασε όλη την Ευρώπη. Ο ηρωισμός των αγωνιζόμενων Ελλήνων αλλά και η βαρβαρότητα των Οθωμανών συγκίνησαν την Ευρώπη στην οποία αναπτύχθηκε έντονο φιλελληνικό κλίμα. Βέβαια, η θετική έκβαση του αγώνα για την ελευθερία επήλθε κυρίως εξαιτίας της αποφασιστικότητας και των θυσιών των προγόνων μας. Τα πρόσωπα και οι αποφάσεις τους όρισαν το μέλλον της Ελλάδας και τον τρόπο συγκρότησης του ελληνικού κράτους.

Η Στερεά Ελλάδα ήταν μια περιοχή που πρωταγωνίστησε στον απελευθερωτικό αγώνα και δεκάδες σημαντικές αναμετρήσεις έλαβαν χώρα σε αυτή. Πολλές φορές άλλαξε η κυριαρχία στη Στερεά Ελλάδα και χιλιάδες αγωνιστές έχασαν τη ζωή τους στις μάχες που διεξήχθηκαν.

Στις 27 Μαρτίου 1821, στο Μοναστήρι του οσίου Λουκά Λιβαδειάς και υπό τον Αθανάσιο Διάκο, δύο επίσκοποι, ο Ταλαντίου Νεόφυτος και ο Σαλώνων Ησαΐας, μέλη της Φιλικής Εταιρείας, ευλογούν την κήρυξη της επανάστασης και στη Ρούμελη.

Η Αταλάντη ήταν η διοικητική έδρα του Κάζα Ταλαντίου με αυξημένη Οθωμανική παρουσία. Ο Ταλαντίου Νεόφυτος μαζί με τον απεσταλμένο ξάδελφο του Αθανάσιου Διάκου, Αντώνη Κοντοσόπουλο ηγήθηκε της εξέγερσης της Αταλάντης, η οποία ελευθερώθηκε μέσα σε μια μέρα στις 31 Μαρτίου 1821. Ο Νέοφυτος Μεταξάς θα συμμετέχει στις Εθνοσυνελεύσεις ως Πρόεδρος του Αρείου Πάγου και ως πληρεξούσιος του Ταλαντίου και στη συνέχεια το 1833 θα οριστεί Μητροπολίτης Αθηνών και Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου της Ελλάδας από το 1836 ως το θάνατο του το 1861.

Η Βυζαντινή Σταυροπηγιακή Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Μαλεσίνας, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της συμβολής της εκκλησίας και ειδικά των Μοναστηριών κατά τη διάρκεια της σκλαβιάς, καθώς με την πλούσια βιβλιοθήκη της και τους φωτισμένους πατέρες της ήταν πνευματικό κέντρο των Ελλήνων, απόμακρα από τα οθωμανικά διοικητικά κέντρα, που βρίσκονταν στη Χαλκίδα και στην Αταλάντη. Κατά την Εθνεγερσία η Μονή ήταν επαναστατικός πυρήνας της Ανατολικής Λοκρίδας. Οι Τούρκοι στην αρχή του αγώνα, σύμφωνα με έγγραφες μαρτυρίες της εποχής, ήρθαν από την Αταλάντη, κατέλαβαν το Μοναστήρι και το πυρπόλησαν.

Μια από τις σημαντικότερες στρατιωτικές φυσιογνωμίες της Ελληνικής Επανάστασης ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, κατάγεται από τη Λοκρίδα. Γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1788 και ήταν ο μονάκριβος γιος του ξακουστού αρβανίτη αρματολού της Ρούμελης Αντρέα Βερούση ή Καπετάν Ανδρούτσου, από τις Λιβανάτες.

Στις 8 Μαΐου του 1821 κλείνεται με άλλους 117 πολεμιστές στο Χάνι της Γραβιάς και χαρίζει στον αγώνα μία από τις πιο δοξασμένες μάχες, που τον επέβαλε ως τον στρατιωτικό αρχηγό της Ρούμελης. Η νίκη του Ανδρούτσου στη Γραβιά έσωσε την επανάσταση από βέβαιο κίνδυνο, καθώς ο Ομέρ Βρυώνης με 8.000 άνδρες βάδιζε ακάθεκτος προς την εξεγερμένη Πελοπόννησο.

Το 1825 ο Οδυσσέας κατηγορείται από τους εχθρούς του για προδοσία. Αποφεύγοντας συστηματικά κάθε συμπλοκή με τα κυβερνητικά σώματα για να μη χυθεί πολύτιμο αδελφικό αίμα, αποτραβήχτηκε στις Λιβανάτες. Ύστερα από μερικές μικροσυμπλοκές στις αρχές Απριλίου, παραδόθηκε στο διώκτη του Γιάννη Γκούρα στις 7 Απριλίου 1825, με τη ψευδή υπόσχεση ότι θα τον έστελνε στην Πελοπόννησο για να δικαστεί από τη Διοίκηση. Το τέλος του στην Ακρόπολη είναι μαρτυρικό.

Η σημαντικότερη πολεμική αναμέτρηση που έλαβε χώρα στη Λοκρίδα είναι η μάχη του Μαρτίνου στις 29 Ιανουαρίου 1829. Αποτέλεσε μια από τις τελευταίες πολεμικές αναμετρήσεις της ελληνικής επανάστασης.

Οι στρατιωτικές ικανότητες του Βάσσου Μαυροβουνιώτη, η αλαζονεία του Μαχμούτ, η καλή οχύρωση του χωριού του Μαρτίνου, ο πατριωτισμός των ελλήνων αγωνιζόμενων καθόρισαν τη νικηφόρα έκβαση της μάχης για την ελληνική πλευρά.

Η σημασία της έκβασης της μάχης για την οριστική απελευθέρωση της Ελλάδας και την επέκταση των συνόρων του νεοσύστατου ελληνικού κράτους στα όρια Δομοκού – Άρτας ήταν καθοριστική.

Είναι εμφανές από την εξιστόρηση των γεγονότων ότι η Λοκρίδα, μέσα από την ηγεσία των προσωπικοτήτων που πρωταγωνίστησαν στον απελευθερωτικό αγώνα στην περιοχή και τις αναμετρήσεις που έλαβαν χώρα σε αυτή, σήκωσε βαρύ τίμημα για την ελευθερία της πατρίδας μας.

Ως συνεχιστές των άξιων προγόνων μας, οφείλουμε να σταθούμε με ελπίδα και αισιοδοξία μπροστά στο μέλλον μας. Με τη δύναμη της φυλής μας και της ιστορικής πορείας των 200 ετών της νεώτερης Ελλάδας πρέπει να επιτύχουμε να ανταπεξέλθουμε νικηφόρα στις σύγχρονες προκλήσεις και να αναδειχθούμε αντάξιοι των προγόνων μας.

Τιμούμε τους ήρωες του 1821 και εορτάζουμε την εθνική μας αναγέννηση μέσα σε ένα ζοφερό κλίμα, εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Οφείλουμε με περηφάνια να ενθυμούμαστε τους ήρωες που τόλμησαν να αμφισβητήσουν την παντοδύναμη Οθωμανική Αυτοκρατορία και να εμπνευστούμε από τον αγώνα τους. Καλούμαστε σήμερα να σταθούμε 200 χρόνια μετά άξιοι συνεχιστές της διαχρονικής ιστορικής πορείας του ελληνισμού από την απαρχή του ελληνικού έθνους και πολιτισμού ως το μακρινό μέλλον που πρέπει να είναι ο στόχος μας!

Χρόνια πολλά Λοκρίδα, χρόνια πολλά Ελλάδα!

Αθανάσιος Ζεκεντές

Δήμαρχος Λοκρών