Αταλάντη 26-6-2023

Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών

Η χρήση ψυχοδραστικών ουσιών εμφανίζεται πρώιμα στην ιστορία της ανθρώπινης κοινωνίας και έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις και αποτελεί φαινόμενο επιβαρυντικό και καταστροφικό για τη κοινωνία και τα μέλη της. Ο καθημερινός τρόπος ζωής οδηγεί πολλές φορές τους ανθρώπους σε διάφορες εξαρτήσεις. Το αντικείμενο, δηλαδή η ουσία της εξάρτησης μπορεί να είναι οτιδήποτε δίνει τη δυνατότητα εγκαθίδρυσης μιας σχέσης κυριαρχίας  πάνω στο ίδιο το άτομο και το αντικείμενο της εξάρτησης.

Ως εξάρτηση νοείται μια ‘κατάσταση ψυχική είτε σωματική ή και τα δυο ,που εμφανίζεται ως αποτέλεσμα της επίδρασης μιας ουσίας σε έναν ζωντανό οργανισμό και χαρακτηρίζεται από μια ποικιλία εκδηλώσεων, μέσα στις οποίες περιλαμβάνεται πάντοτε η διάθεση για την συνέχιση λήψης της ουσίας με σκοπό την εκδήλωση των ψυχοδραστικών ενεργειών της ή την αποφυγή δυσάρεστων συμπτωμάτων, που μπορεί να εκδηλωθούν όταν δεν ληφθεί. Η εξάρτηση από ουσίες συνοδεύεται από ένα σύνολο συμπτωμάτων (διάθεσης, συμπεριφοράς, κ.λπ.) που οδηγούν σε δυσπροσαρμοστική συμπεριφορά. Οι εξαρτησιογόνες ουσίες μπορεί να είναι ουσίες νόμιμες (καπνός, οινοπνευματώδη ποτά κ.ά.) ή παράνομες (ηρωίνη, χασίς, κοκαΐνη, κράκ, σίσα, κ.ά.).

Η εξάρτηση μπορεί να είναι:

• Σωματική: όταν ο οργανισμός του χρήστη δεν μπορεί να λειτουργήσει φυσιολογικά χωρίς τη χρήση. Η σωματική εξάρτηση εμφανίζεται όταν το σώμα του έχει προσαρμοστεί στην ουσία και αναπτύσσει συμπτώματα μόλις σταματήσει τη χρήση (στερητικό σύνδρομο).
• Ψυχολογική: όταν ο χρήστης έχει την ανάγκη της ουσίας για να διατηρήσει την ψυχική του συνοχή. Η ψυχολογική εξάρτηση εμφανίζεται όταν ο άνθρωπος έχει ανάγκη από τη χρήση της ουσίας για να νιώσει καλά, να διώξει το άγχος ή την ψυχική πίεση ή απλά για να νιώθει φυσιολογικός και να αντεπεξέρχεται στις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής. Η ψυχολογική εξάρτηση, σε σύγκριση με τη σωματική, είναι πιο σημαντική και είναι αυτή που απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο για να αντιμετωπιστεί. Δεν δημιουργούν όλες οι ουσίες και τις δυο μορφές εξάρτησης.

Τα συμπτώματα είναι :

• Έντονη επιθυμία χρήσης: χρήση της ουσίας σε μεγάλες ποσότητες ή για μεγάλες χρονικές περιόδους
• Ανάπτυξη ανοχής στη χρήση
• Ανάγκη για συνεχή αύξηση των δόσεων της ουσίας που χρησιμοποιείται
• Εμφάνιση στερητικού συνδρόμου, όταν διακοπεί ή μειωθεί η χρήση
• Ανάλωση σημαντικού χρόνου γύρω από τη χρήση ουσιών ή την αναζήτηση τους
• Εγκατάλειψη σημαντικών δραστηριοτήτων (κοινωνικών, επαγγελματικών, εκπαιδευτικών ψυχαγωγικών κ.ά.) λόγω της χρήσης
• Σωματικά, ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα που προκαλούνται από τη χρήση
• Εμμονή στη χρήση, παρόλη την επίγνωση των σωματικών ή ψυχολογικών προβλημάτων που επιφέρει
• Ανεπιτυχείς προσπάθειες ελέγχου ή διακοπής της χρήσης.

         Πολλοί λόγοι έχουν προταθεί γιατί οι άνθρωποι παίρνουν παράνομες ουσίες όπως είναι παραδείγματος χάρη τα ναρκωτικά, τοξική ουσία φυτική η χημική ουσία που προκαλεί διάφορες καταστάσεις στον οργανισμό όπως εθισμό , εξάρτηση. νάρκη, τάση για ύπνο, διέγερση, παραισθήσεις, αίσθημα ευφορίας κ.α. , ακόμη και καταστολή του νευρικού κεντρικού συστήματος. Όλα τα παραπάνω αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για το άτομο που κάνει χρήση και μπορεί να οδηγήσουν μέχρι και στο θάνατο.

        Η πορεία ενός ατόμου προς την εξάρτηση περιλαμβάνει τέσσερα βασικά στάδια. Η πορεία αυτή δεν είναι προδιαγεγραμμένη ή δεδομένη. Το άτομο μπορεί να σταματήσει σε κάθε ένα από τα στάδια που αναφέρονται στη συνέχεια, ιδιαίτερα αν λάβει υποστήριξη.

• Πειραματισμός :Η χρήση γίνεται μαζί με άλλους ή μόνος. Συνήθως, όμως, η ουσία προσφέρεται από άλλους. Η περιέργεια και η πίεση της ομάδας λειτουργούν ενισχυτικά σε αυτή τη φάση.
• Ενεργή αναζήτηση: Στο στάδιο αυτό παρατηρείται συναναστροφή με χρήστες ουσιών και αναζήτηση της ουσίας με στόχο την αλλαγή της διάθεσης. Αρχίζουν να εμφανίζονται μικρές επιπτώσεις στη καθημερινότητα του ατόμου.
• Ενασχόληση: Παρουσιάζεται σημαντική αύξηση της χρήσης. Η ψυχική ή και η σωματική εξάρτηση κάνουν την εμφάνισή τους. Άμεσες είναι οι επιπτώσεις στα οικονομικά. Παρουσιάζονται προβλήματα διατροφής και διαταραχές στον ύπνο. Το άτομο θέτει τη ζωή του σε κίνδυνο με διάφορους τρόπους.
• Εξάρτηση : Η χρήση είναι πλέον το επίκεντρο της ζωής του ατόμου. Οι φίλοι είναι κυρίως χρήστες. Βρίσκεται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για εμπλοκή σε παράνομες  δραστηριότητες και νομικά προβλήματα. Κάνει χρήση μόνος του και παίρνει υψηλές δόσεις.

       Η απεξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες είναι αρκετά σοβαρή, δύσκολη και χρονοβόρα υπόθεση. Θέλει υπομονή, επιμονή καθώς και στήριξη του ατόμου από κατάλληλους φορείς και οργανωμένη επιστημονική ομάδα, εξειδικευμένη στον τομέα των εξαρτήσεων. Βέβαια σημαντική είναι και η στήριξη των οικογενειών των εθισμένων ατόμων που είναι βασική προϋπόθεση και βασική πηγή στην λύση και αντιμετώπιση του εθισμού.

       Μερικά από τα Κέντρα Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων που μπορεί να απευθυνθεί κάποιος που διαμένει στην περιοχή του Δήμου Λοκρών είναι τα εξής :

• ΚΕΘΕΑ-Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων, Πολυδύναμο Κέντρο Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας με έδρα τη Λαμία. (Διεύθυνση:  Βασιλικών 20, 35133 Λαμία, τ.: 22310 67885 & 22310 45456, e-mail: pklamia@kethea-exodos.gr)
• ΚΕΘΕΑ Εν δράσει – Λιβαδειά (Διεύθυνση : Τέρμα Γιαννούτσου, Λειβαδειά , 32100, τηλ : 2261081032)
• Γραμμη Βοήθειας 1145 - ΚΕΘΕΑ
• Κέντρο Πρόληψης Ν. Φθιώτιδας – ΟΚΑΝΑ( Διεύθυνση: Λεωνίδου 9-11, 35100, Τηλ.: 22310 33940, 33781, E-mail: Kepenlam@otenet.gr )
• Γραμμή SOS 1031 του ΟΚΑΝΑ
• ΜΟΘΕ Γ.Ν. Λαμίας -Μονάδες Ολοκληρωμένης Θεραπείας της Εξάρτησης (Διεύθυνση: τέρμα Παπασιοπούλου Τέρμα, Λαμία 351 00, τηλ :22313 56000)

Άννα Παπαναγιώτου, Κοινωνική Λειτουργός και Ψυχολόγος Msc, Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Διεύθυνσης Κοινωνικής Προστασίας, Παιδείας Πολιτισμού και Αθλητισμού του Δήμου Λοκρών

Αγγελική Τσιάτα, Κοινωνική Λειτουργός στο Κέντρο Κοινότητας με παράρτημα Ρομά