Η κωμόπολη της Αταλάντης είναι έδρα του διευρυμένου ομωνύμου δήμου και πρωτεύουσα της Επαρχίας Λοκρίδας του Νομού Φθιώτιδας. Η Αταλάντη είναι χτισμένη στους πρόποδες του βουνού Ρόδα. Είναι εμπορικό, γεωργοκτηνοτροφικών και βιομηχανικό κέντρο της επαρχίας Λοκρίδας. Απέχει 78,5 χλμ από τη Λαμία και 146 χιλ. από την Αθήνα. Ο πληθυσμός της πόλης σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ανέρχεται σε 6.127 κατοίκους. Αν και η ιστορία της περιοχής ξεκινά στην Αχαϊκή Εποχή υπάρχουν ενδείξεις ότι η περιοχή κατοικείται ήδη από τη Νεολιθική Εποχή. Πρωτεύουσα της Λοκρίδας ήταν η πόλη Οπούς. Κατά τον Ησίοδο και τον Πλούταρχο, η πόλη Οπούς πήρε το όνομα της από τον Οπούντα, ο οποίος ήταν γιος του Λοκρού και δισέγγονος του Δευκαλίωνα και της Πύρρας.
Οι Οπούντιοι Λοκροί συμμετείχαν στο Τρωικό Πόλεμο με 40 καράβια και τέσσερις χιλιάδες πολεμιστές. Επικεφαλής των Οπουντίων στο Τρωικό Πόλεμο ήταν ο Αίας ο Λοκρός, γιος του Οϊλέως και εγγονός του Οδοιδόκου. Ο Αίας διακρίθηκε ιδιαίτερα στο Τρωικό Πόλεμο, ωστόσο κατά την επιστροφή του από τη Τροία το πλοίο του έπεσε σε θαλασσοταραχή με αποτέλεσμα να βυθιστεί και να έχει ο ίδιος και το πλήρωμα του άδοξο τέλος. Από τον Οπούντα ήταν ο καλύτερος φίλος του Αχιλλέα, ο Πάτροκλος, ο γιος του Μενοίτιου. Ο Πάτροκλος, όταν ήταν ακόμη μικρό παιδί, σκότωσε πάνω στο παιχνίδι ένα συνομήλικό του αρχοντόπουλο, τον Κλεισώνυμο, το γιο του Αμφιδάμαντα. Αν και ήταν ανήλικος, ο Πάτροκλος έπρεπε να φύγει από τον τόπο του, γιατί τον βάραινε το αίμα του νεκρού. Έτσι ο πατέρας του τον έφερε στον Πηλέα, που τον ανάθρεψε μαζί με τον Αχιλλέα σαν δικό του παιδί.
Ο Οπούντας άκμασε στη ιστορικούς χρόνους της αρχαιότητας. Οι Οπούντιοι Λοκροί πολέμησαν στις Θερμοπύλες στο πλευρό του Λεωνίδα και έλαβαν μέρος στο Πελοποννησιακό Πόλεμο ως σύμμαχοι των Σπαρτιατών. Το πολίτευμα των Λοκρών ήταν δημοκρατικό και σε αντίθεση με άλλες πόλεις - κράτη της αρχαίας Ελλάδας δεν υπήρχε το καθεστώς της δουλείας. Ο Οπούντας κατακτήθηκε το 195 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Η περιοχή από το 3ο αιώνα μ.Χ. δέχθηκε πολλές καταστροφικές επιδρομές με αποτέλεσμα να αρχίσει η παρακμή της. Ενδεικτικά, η περιοχή λεηλατήθηκε από τους Γότθους, τους Βάνδαλους, τους Σλάβους, τους Βούλγαρους, τους Φράγκους και τους Καταλανούς. Η ονομασία Αταλάντη μνημονεύεται για πρώτη φορά στους χρόνους του Ιουστινιανού Α΄. Το 14ο αιώνα η περιοχή της Αταλάντης έχει κατακτηθεί από τους Καταλανούς, οι οποίοι έχουν ιδρύσει τη Βαρονία της Αταλάντης.
Οι Τούρκοι κατακτούν την Αταλάντη το 1458. Επί Τουρκοκρατίας, η πόλη αναφέρεται ως Ταλάντι και ήταν Καζάς (έδρα Δήμου). Οι κάτοικοι της Αταλάντης επαναστάτησαν στις 31 Μαρτίου 1821 υψώνοντας τη σημαία της ελευθερίας υπό τον Αντώνη Κοντοσόπουλο ή Γεράντωνο. Η Αταλάντη απελευθερώθηκε οριστικά στις 6 Νοεμβρίου 1828 από τον οπλαρχηγό Μήτρο Λιακόπουλο. Αμέσως μετά την απελευθέρωση εγκαταστάθηκαν στην Αταλάντη στην περιοχή του Τουρκομαχαλά Μακεδόνες, οι οποίοι στη συνέχεια ίδρυσαν το Δήμο Νέας Πέλλης. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκαν στην Αταλάντη πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη δημιουργώντας τη περιοχή Συνοικισμός.
Μεταξύ άλλων αξιοθέατα της περιοχής αποτελούν:
- Η κατακόμβη του Αγίου Αθανασίου, στο κέντρο της κωμόπολης. Λέγεται ότι κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ήταν κρυφό σχολείο. Στο βάθος της κατακόμβης υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου.
- Το εκκλησάκι του Οσίου Σεραφείμ, μέσα στο δάσος που βρίσκεται πάνω από την Αταλάντη
- Το μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων, κτίσμα του 17ου αιώνα, στον επαρχιακό δρόμο Αταλάντης - Κυρτώνης
- Το εξωκλήσι του Αϊ Γιάννη του Ρόδα, χτισμένο σε κατάφυτη τοποθεσία στην Κορυφή των Ρόδων
- Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αταλάντης
Σε μόλις 6 χλμ από την Αταλάντη και δίπλα στη θάλασσα βρίσκεται το επίνειο της η Σκάλα Αταλάντης, με πολλές ψαροταβέρνες, καφέ και μπαρ. Στη Σκάλα βρίσκεται μια από τις μεγαλύτερες και ομορφότερες αμμώδης παραλίες στη Λοκρίδα.
Ο Δήμος Λοκρών σε συνεργασία με πολιτιστικούς φορείς της πόλης διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως Καρναβάλι, Γιορτή Κρασιού, Γιορτή Σαρδέλας, Χορωδιακό Φεστιβάλ, Εκθέσεις Ζωγραφικής, Θεατρικές παραστάσεις κ.α.
